Słupsk

Miasto Słupsk zawarło umowę na przeprowadzenie prac konserwatorsko-restauratorskich przy pomniku Powstańców Warszawskich w Słupsku. Prace zostaną dofinansowanie w ramach projektu pn. „Pamięci Bohaterów. Renowacja pierwszego w Polsce Pomnika Powstańców Warszawskich w Słupsku”.

Pomnik przedstawia leżącego powstańca na tle ceglanego muru. Nad jego głową pochyla się orzeł, a u stóp klęczy płaczące dziecko. Powstaniec lewą rękę opiera o tarczę z herbem Warszawy, w prawej trzyma granat. W centralnej części muru znajduje się płaskorzeźba Ukrzyżowanego na tle płonącego placu Zamkowego w Warszawie. Całość wsparta jest na cokole z napisem „Bohaterom Warszawy – Słupsk”.

Pomimo prowadzonych sukcesywnie prac naprawczych przy pomniku, jego stan zachowania jest bardzo zły. Występują liczne pęknięcia i szczeliny, odspojenia warstwy wykończeniowej, liczne ubytki materiału rzeźbiarskiego, nacieki woskowe, ubytki tynku na odwrocie muru oraz na dużej powierzchni pomnika występuje porażenie biologiczne. Z biegiem lat pomnik ulegał niszczycielskim warunkom atmosferycznym i dziś wymaga renowacji. Ze względu na zły stan techniczny pomnika zaplanowano jego renowację dbając o zachowanie pierwotnej formy z 1946 r.

Zarówno pomnik, jak i plac Powstańców Warszawskich są objęte ochroną prawną. Pomnik decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków został wpisany do rejestru zabytków ruchomych, natomiast plac Powstańców Warszawskich jest chroniony w Gminnej Ewidencji Zabytków jako historyczne założenie skweru urbanistycznego o bardzo wysokich walorach krajobrazowych, przyrodniczych i historycznych.

Zgodnie z zaleceniem Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, wykonany zostanie odlew z brązu patynowanego rzeźby powstańca oraz plakiety Chrystusa ukrzyżowanego w miejsce wapienno-cementowych oryginałów. Natomiast zachowana rzeźba i plakieta zostaną umieszczone w Izbie Pamięci Słupszczan, gdzie zostaną zabezpieczone w stabilnych warunkach atmosferycznych, bez narażania na działanie wody i niskich temperatur.

Ponadto, prowadzonym pracom restauratorskim i konserwatorskim, towarzyszyć będą działania Fundacji Indygo oraz Stowarzyszenia Rozwoju „Inspiracje”. Organizacje pozarządowe będą prowadziły kampanię edukacyjno-informacyjne m.in. w zakresie promocji postaw patriotycznych oraz upamiętniania wydarzeń historycznych i miejsc z nimi związanych. Obie organizacje przez najbliższy rok po zakończeniu inwestycji zadbają o czystość i porządek wokół Pomnika.

Uroczystego odsłonięcia pomnika, którego twórcą był rzeźbiarz Jan Małeta, dokonano 15 września 1946 roku. Pomnik został poświęcony przez księdza Jana Zieję, kapelana pułku "Baszta" w Powstaniu Warszawskim. Pomnik stanowi świadectwo jednego z bardziej rozpoznawanych wydarzeń w kraju, którym było Powstanie Warszawskie.

Zakres prac obejmuje m.in. następujące etapy:

1. Roboty przygotowawcze niezbędne do przygotowania zadania (zabezpieczenie terenu do prac konserwatorsko - restauratorskich, wykonanie podestu z drewna do ekspozycji figury oraz ekspozytora ze stali do ekspozycji płaskorzeźby w Izbie Pamięci).

2. Odlew w brązie całego zespołu figuralnego z betonu, w tym figury powstańca i płaskorzeźby.

3. Odspojenie betonowej rzeźby powstańca od cokołu, wykonanie podłoża pod osadzenie rzeźby z brązu oraz oczyszczenie i zakonserwowanie cokołu.

4. Odspojenie betonowej płaskorzeźby od niszy w murze ceglanym, w której jest osadzona, zrekonstruowanie niszy i osadzenie w niej odlanej w brązie płaskorzeźby.

5. Posadowienie betonowej rzeźby w Izbie Pamięci na uprzednio przygotowanym podeście.

6. Prace konserwatorskie przy betonowym zespole figuralnym i na murze, który jest tłem dla kompozycji figuralnej.
Umowa na wykonanie zaplanowanych prac została zawarta 14.06.2022 r.

Całkowity przewidywany koszt realizacji zadania : 365 519,15 zł.
Dofinansowanie z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Funduszu Promocji Kultury: 215 656,30 zł.
Wkład Miasta Słupska: 149 862,85 zł.

Fot. Fotopolska, zdjęcie archiwalne

Fot. Fotopolska, zdjęcie archiwalne