Witkacy w Słupsku? Raczej nigdy tu nie trafił. W latach gdy żył – Stanisław Ignacy Witkiewicz Witkacy – był tu niemiecki Stolp, najbliżej bywał na wakacjach u rybaka Leonarda Budzisza w Kuźnicy, w Jastarni w pensjonacie Gryf i w Sopocie. W sumie nad morze trafił kilka razy, wolał góry szczególnie Tatry i oczywiście Zakopane gdzie spędził większość życia. W latach sześćdziesiątych XX wieku już do polskiego Słupska trafiły za to jego prace. Przez te 50 lat w słupskim muzeum uzbierała się największa na świecie kolekcja jego prac plastycznych.

Znalezisko nr 1 – Witkacy w Białym Spichlerzu– punkt obowiązkowy

Szukając Witkacego zaczynamy od punktu obowiązkowego czyli zwiedzenia jedynej w Polsce i na świecie stałej wystawy prac plastycznych tego oryginalnego i interesującego artysty. W Muzeum Pomorza Środkowego od czerwca 2019 w Białym Spichlerzu na stałe pokazywane są wszystkie prace artysty, zdobyte przez MPŚ oraz fotografie, listy, pierwodruki książek. Będąc w MPŚ poznamy jego osobę i dzieła Firmy Portretowej S.I.Witkiewicz.

Historia największej w Polsce i na świecie kolekcji sięga roku 1965, w którym muzeum zakupiło 110 pastelowych prac (109 portretów i 1 kompozycję) od mieszkającego wówczas w Lęborku Michała Białynickiego-Biruli, syna Teodora – zakopiańskiego lekarza i bliskiego przyjaciela Witkacego. Był to okres, w którym twórczość portretowa tego artysty nie cieszyła się jeszcze zbyt wysokim uznaniem, jakkolwiek ceniono już jego dokonania w dziedzinie dramatu. W roku 1973 kolekcja powiększyła się m.in. o bardzo interesujący zespół 12 rysunków i 2 portretów pochodzących ze zbiorów rodziny Jana Józefa Głogowskiego, inżyniera i fotografa związanego z Witkacym. W 1974 muzeum pozyskało 40 prac od Włodzimierza Nawrockiego – dentysty zaprzyjaźnionego z artystą, któremu ten ostatni w zamian za usługi stomatologiczne rewanżował się portretowaniem krewnych, o czym świadczy napis na eksponowanym w pierwszej sali „Portrecie Zofii Nawrockiej”. W 2005 roku kupiono 14 portretów ze spuścizny po filozofie Janie Leszczyńskim. Pozostałe prace nabywane były pojedynczo, od prywatnych oferentów lub za pośrednictwem antykwariatów i galerii.

Dzisiaj kolekcja ponad 260 prac (to największa kolekcja zarówno w Polsce jak świecie), wśród których zdecydowanie dominują portrety malowane pastelami na papierze. Ponadto w zbiorach znajduje się kilkanaście rysunków, pastelowe kompozycje, portrety wykonane węglem oraz kilka obrazów olejnych i jedna akwarela.

Posiadane dzieła reprezentują wszystkie fazy twórczości Witkacego – okres młodzieńczy, okres rosyjski, lata przynależności do formistów, przełomowy rok 1924 (w którym artysta zaprzestał malowania obrazów według założeń teorii Czystej Formy) oraz lata działalności Firmy Portretowej (1925-1939).

źródło: Beata Zgodzińska / Muzeum Pomorza Środkowego – O wystawie Witkacego można przeczytać na stronie Muzeum http://muzeum.slupsk.pl/index.php/oferta/witkacy

Znalezisko nr 2 – Witkacy trafia pod strzechy

W Słupsku Witkacy nie bywał, ale Witkacy próbuje nadać inne tony miastu. Szczególnie warto zajrzeć do Słupska we wrześniu. Odbywa się wtedy w słupskim Teatrze Rondo odbywa się Ogólnopolski Konkurs Interpretacji Dzieł S. I. Witkiewicza „Witkacy pod strzechy”.

Wtedy to osoby zainspirowane twórczością Witkacego przedstawiają swoją twórczość w sposób dowolny, jednakże związany z działalnością artystyczną S. I. Witkiewicza. Bywają to więc prezentacje teatralne, taneczne, malarskie, instalacje, fotografie, performance, teksty, recytacja, wywiedzione ze słowa, piosenka, kulinaria i co ślina-do-gęby-przyniesizm.

Znalezisko nr 3 – Szymanowski dla Witkacego

W parku imienia Waldorffa naprzeciwko słupskiej filharmonii znajduje się pomnik Karola Szymanowskiego. To wiel­ki polski pia­ni­sta i kom­po­zy­tor, twór­ca m.in. ba­le­tu „Har­na­sie” i ope­ry „Król Ro­ge­r”. To pierw­szy po­mnik tego ar­ty­sty wznie­sio­ny w Pol­sce. Pow­stał w 1970 ro­ku z ini­cja­ty­wy słup­skich me­lo­ma­nów. Ofi­cjal­ne je­go od­sło­nię­cie na­stą­pi­ło do­pie­ro dwa la­ta póź­niej w 90. rocz­ni­ce uro­dzin i 35. rocz­ni­cę śmier­ci ar­ty­sty.

W pozie pomnikowej ar­ty­sta stoi ubra­ny we frak, ma chu­s­tecz­kę w bu­to­nier­ce oraz pa­pie­ros w pra­wej dło­ni. Tłem dla postaci jest kla­pa for­te­pia­nu z nu­ta­mi I So­na­ty c-moll op.8, skom­po­no­wa­nej w la­tach 1903–1904 i de­dy­ko­wa­nej właśnie Sta­ni­sła­wo­wi Igna­ce­mu Wit­kie­wi­czowi. Przy stop­niach z prawej strony wi­dzi­my pła­sko­rzeź­bę z por­tre­tem har­na­sia, au­tor­stwa żo­ny ar­ty­sty.

Szymanowski był bliskim znajomym Witkacego. Ale była to znajomość burzliwa. Jed­na z hi­sto­rii mó­wi, że na­rze­czo­na Wit­ka­ce­go Ja­dwi­ga Jan­czew­ska po­peł­ni­ła sa­mo­bój­stwo, po­nie­waż by­ła w cią­ży wła­śnie z Ka­ro­lem Szy­ma­now­skim. Nie wiadomo czy to prawda, ale podobno Witkacy po śmierci narzeczonej nie odzywał się do Szymanowskiego przez trzy lata. Zobacz też: http://podrozniccy.com/pl/witkacy/403/karol-szymanowski.htm

Znalezisko nr 4 – Graffiti Jam, czyli Witkacym w ścianę

Na szarym murze, znajdującym się w sąsiedztwie jednej z najbardziej ruchliwych ulic w Słupsku, powstało dzieło artystów ulicznych. Przyczyniło się do tego zorganizowane w maju 2013 roku Graffiti Jam Słupsk, w ramach którego dopuszczono zainteresowanych artystów ulicznych do wykorzystania swojego talentu w ambitnym celu.

Podczas kreatywnej akcji pod hasłem „Witkacym w ścianę”, grupa pozytywnie zakręconych, otwartych na sztukę osób, zagospodarowała graficznie mur w okolicach Hali Gryfia w Słupsku. Stale widnieją na nim zachowane w bardzo dobrym stanie, barwne grafiki, nawiązujące tematycznie do twórczości Witkacego. Uczestniczący w projekcie artyści mieli pełną techniczną swobodę realizacji indywidualnych projektów. Ograniczała ich jedynie dostępna przestrzeń, tematyka i wyobraźnia.

Znalezisko nr 5 – Wielkoformatowy Witkacy

Spacerując po Słupsku co rusz napotykamy się na wielkoformatową galerię dzieł Witkacego. Powieszone zostały na murach miejskich bloków, kamienic czy spichlerzy reprodukcje dzieł artysty. Codziennie dodają szarej przestrzeni miejskiej kolorów, jednocześnie zachęcając do bliższego poznania prac Witkacego.

Za wspomniane niekonwencjonalne działania przekonujące do Witkacego słupskie ulice, odpowiedzialna jest grupa zapaleńców m.in. z grupy Witkacy Cacy Cacy, która zdeterminowana do realizacji swojego planu, uzyskała na przedsięwzięcie dofinansowanie z Unii Europejskiej. Olbrzymie zawieszone dzięki otrzymanym funduszom siatki zobaczyć można w różnych rejonach miasta. Między innymi na osiedlu Niepodległości, przy ulicy Dominikańskiej, Kilińskiego, Drewnianej, Frąckowskiego, Mikołajskiej, 3-go Maja.

Znalezisko nr 6 – Karciany Witkacy

W słupskim Centrum Informacji Turystycznej (ul. Starzyńskiego 8) spotkamy Witkacego w różnych odsłonach.

Ciekawą pamiątką jest oferowana w CIT gra karciana Witkacy. Gra promuje Witkacego i jego dzieła w sposób niecodzienny. Mile spędzając czas w gronie rodzinnym, czy wśród znajomych, gracz poznaje twórczość Witkacego. Podczas gry wcielicie się Państwo w konserwatorów obrazów i będziecie poszukiwać dzieł Witkacego, starając się odtworzyć jak najwięcej z nich. Aby odtworzyć kopie dzieł trzeba będzie poszukać odpowiednich fragmentów obrazów i układać je w całość. Na końcu gry, kiedy wszystkie możliwe źródła zostaną już przeszukane, zwycięzcą zostanie ten gracz, któremu udało się odtworzyć najwięcej najpopularniejszych reprodukcji.

Znalezisko nr 7 – Witkacy w aplikacji

Zachęcamy do poznania Witkacego dzięki aplikacji „Mobilny Asystent Turystyczny”. MAT jest to nietypowy przewodnik turystyczny wykorzystujący elementy rozszerzonej rzeczywistości. Na terenie Słupska znajduje się trzynaście znaczników w ramach ścieżki witkacowskiej. By skorzystać ze spaceru w ramach ścieżki należy pobrać aplikację ze swojego „sklepu” w telefonie komórkowym, a następnie załadować dowolną z nich, wybierając odpowiednią nazwę z listy w prawym, górnym rogu aplikacji. I gotowe!. Więcej o aplikacji przeczytacie w zakładce Mobilny Asystent Turystyczny. Aby odnaleźć znaczniki do ścieżki witkacowskiej, musimy poszukać tabliczek z fioletowymi nazwami znaczników i adresem strony www.matasystent.pl

Elementy w ramach: „Ścieżka Witkacego Słupsk”

1. Mural przy ul. Starzyńskiego
2. Niedźwiadek pod słupskim Ratuszem
3. Teatr im. Witkacego
4. Wydruk Wielkoformatowy – Stefania Tuwimowa ul. Drewniana
5. Tablica z autoportretem w płaszczu i futrzanym kołnierzem ul. Jagiełły
6. Zamek Książąt Pomorskich
7. Wydruk Wielkoformatowy na Czerwonym Spichlerzu- Maria Zielińska
8. Biały Spichlerz
9. Tablica na alejach Sienkiewicza z Witkacym
10. Mural przy ul. 3 Maja
11. Mural przy ul. Gierymskich
12. Mural przy ul. Grottgera

Znalezisko nr 8 – Quest Śladami Witkacego

Quest “Śladami Witkacego” to kolejna propozycja zabawy połączonej z odkrywaniem naszego pięknego miasta oraz upowszechnianiem wiedzy o nim. Tym razem proponujemy spacer z Witkacym, bo choć artysta ten w Słupsku nigdy nie zagościł, to niewątpliwie dla wielu jest jedną z najlepszych wizytówek Słupska.

Jeżeli chciałbyś pospacerować śladami naszego Questu, zapraszamy do Centrum Informacji Turystycznej przy ul. Starzyńskiego 8, w Słupsku po papierowe wersje podróży po naszym mieście.

O słupskim odkrywaniu Witkacego można też zobaczyć m.in. tu:

http://wyborcza.pl/duzyformat/1,136808,15529976,Coz__ze_nie_ze_Slupska.html

http://podrozniccy.com/pl/witkacy/poszukiwania