Słupsk

Podpisując oświadczenie woli dajesz dowód świadomej chęci ratowania życia i przywracania zdrowia chorym ludziom.

Transplantacja narządów jest metodą leczenia ratującą życie i zdrowie pacjentów. Polska jest krajem o przeciętnym wskaźniku przeszczepiania narządów oraz spadającym od wielu lat wskaźnikiem donacji.

W 2021 roku w Polsce najmłodszy dawca miał 1,5 roku, a najstarszy lat 79. W województwie pomorskim 56 osób pośmiertnie podarowało komuś swoje narządy. Na wspomnianym obszarze było 9 szpitali aktywnych w programie pozyskiwania narządów od zmarłych na 23 szpitali z potencjałem dawstwa (Poltransplant Biuletyn Informacyjny 2022, s. 10,11,16). Na dzień 31 grudnia 2022 roku na przeszczepienie narządu oczekiwało w naszym kraju 1856 osób (Statystyka prowadzona przez Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego ds. Transplantacji „Poltransplant” w 2022 roku). 

Zgodnie z art. 5 ust. 1 Ustawy z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz. u. z 2020 r. poz. 2135 z późn. zm.) pobrania komórek, tkanek lub narządów ze zwłok ludzkich w celu ich przeszczepienia
lub pobrania komórek lub tkanek w celu ich zastosowania u ludzi można dokonać, jeżeli osoba zmarła nie wyraziła za życia sprzeciwu.

Sprzeciw można wnieść poprzez wpis w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów, w formie pisemnego oświadczenia własnoręcznie podpisanego
i noszonego przy sobie lub ustnej deklaracji złożonej w obecności co najmniej dwóch świadków. 
Organizacją i kontrolą przeszczepów w Polsce zajmuje się Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne ds. Transplantacji „Poltransplant”. Sprzeciw na pobranie narządu wyrażany przez rodzinę zmarłego powoduje, że nie można uratować życia wielu chorym.

Rozmowa personelu medycznego z osobami najbliższymi zmarłego ma na celu ustalenie jego stanowiska na temat pośmiertnego dawstwa narządów. Prawo nie daje uprawnień rodzinie do decydowania o pobieraniu bądź niepobieraniu cudzych komórek, tkanek i narządów w celu ich przeszczepienia innej osobie. Każdy z nas jest potencjalnym dawcą narządów, dopóki sam za życia nie wyrazi sprzeciwu.

W Polsce panuje przekonanie, że to rodzina decyduje o przeszczepieniu narządów zmarłego krewnego. Nie znajduje to jednak potwierdzenia
w obowiązujących przepisach polskiego prawa. Niekiedy tylko osoba bliska zmarłego informuje personel medyczny o tym, czy zmarły wyraził
za życia sprzeciw na pośmiertne pobranie jego narządów. 

Wielu obywateli jest przekonanych, że trzeba podpisać specjalne oświadczenie woli lub zarejestrować się w jakiejś bazie danych w celu wyrażenia zgody na pośmiertne oddanie narządów. Prawda jest taka, że nie ma w Polsce oficjalnego rejestru „zgody” (jest tylko Centralny Rejestr Sprzeciwów), gdyż każdy z nas jest potencjalnym dawcą narządów, dopóki sam nie wyrazi sprzeciwu. 

Każdy mieszkaniec Polski powinien być świadomy tego, jak temat transplantacji wygląda pod względem polskiego prawa. Powinniśmy zachęcić go do poinformowania rodziny o swojej woli na temat ewentualnego pośmiertnego oddania narządów, by uniknąć w przyszłości potrzeby domniemywania czyjeś woli w przypadku niespodziewanej śmierci. 

Według badań Centrum Badania Opinii Społecznej z 2016 roku, 75% Polaków nie rozmawiało ze swoimi bliskimi na temat ewentualnego przeszczepienia narządów. Niestety, tylko 20% badanych osób wie, że w Polsce wystarczy brak sprzeciwu
za życia, aby zostać pośmiertnie dawcą narządów (CBOS (2016). Postawy wobec transplantacji narządów, s. 4, 12-13). 

Przedstawione informacje ukazują transplantologię od strony prawnej oraz statystycznej. Nikogo nie zmuszają do zmiany swojego światopoglądu. Decyzja o (nie)oddaniu po śmierci swoich narządów należy do każdego z nas. Poinformujmy bliskich
o swojej decyzji! Jakakolwiek ona by nie była.

Pośmiertne oddanie narządów jest ostatnim, najcenniejszym darem, jaki człowiek może ofiarować drugiemu człowiekowi.

Możesz wolę zastania dawcą wyrazić:

• informując o tym swoich najbliższych
  lub
• poprzez „Oświadczenie woli” - możesz je napisać odręcznie lub pobrać ze strony www.poltransplant.pl

Jeśli nie chcesz, by Twoje narządy były przeszczepiane, zgłoś sprzeciw:

• w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów na stronie www.poltransplant.pl;
• oświadczenie w formie pisemnej prześlij do Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego  ds. Transplantacji w Warszawie, Al. Jerozolimskie 87;
• oświadcz swoją wolę ustnie w obecności dwóch świadków; świadkowie muszą potwierdzić Twoją deklarację pisemnie.
  Podpisując oświadczenie woli dajesz dowód świadomej chęci ratowania życia i przywracania zdrowia chorym ludziom.